- Katılım
- 25 Mar 2021
- Mesajlar
- 2,018
- Puanları
- 36
DİYARBAKIR (İHA) – Diyarbakır‘da bilinen sarayların haricinde yeni bir saray daha bulundu
Diyarbakır surlarını bir uzunluk yükselten Mervani hükümdarının sarayı bulundu
DİYARBAKIR – UNESCO tarafınca Dünya Kültür Mirası olarak tescillenen Diyarbakır Surları‘ndaki 71. burcun, surlarını bir uzunluk yükselten Mervani hükümdarı Ebu Tahir Yusuf bin Dimne’nin sarayı olduğu belirlendi.
Dicle Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmı Lideri Doç. Dr. Oktay Bozan, Sur ilçesinde tarihi İçkale’nin kuzey doğusunda bulunan 82 burçtan 71’incisinin Diyarbakır surlarını da bir uzunluk yükselten Mervani Hükümdarı Ebu Tahir Yusuf bin Dimne’nin sarayı olduğunu tespit ettiklerini söylemiş oldu. Doç. Dr. Bozan, bundan yaklaşık 10 asır evvel İbni Haldun‘un, Sıbt İbnü’l-Cevzi’nin, İbnül Ezrakın ki, çağdaş kaynakların vermiş olduğu bilgilerle teğe bir örtüştüğünü görmekte olduklarını öne sürdü. İhlas Haber Ajansı muhabirine konuşan Doç. Dr. Oktay Bozan, sur içerisinde ya da İçkale denilen yerde şuanda 18 tane burç olduğunu aktardı. Dış surlara bakıldığında 82 burç olduğunu belirten Doç. Dr. Bozan, “100 tane burç var. Diyarbakır Valiliği iki yıldır surların onarım ve tamiriyle ilgili ‘Surlar diriliyor mottosuyla’ çalışmalar yürütüyor. Bizde bu kentin bir sakini ve çalışmalar yapan Diyarbakırlı birisi olarak Diyarbakır’daki tarihi yapıları anlamlandırmaya, tanımlamaya çalışıyoruz. Bir yer Kervansaray mıdır, burç mudur, kale midir, mescit midir, han mıdır? Bunları tanımlamaya çalışıyoruz. bahsettiğimuz yer, Diyarbakır’ın Kuzey Doğusuna düşen bir yer. Burçları tanımladığımız vakit 71’inci burca tekabül eden bir yer olduğunu görüyoruz. Bugüne kadar oradaki bir yapının burç mu olduğu, ya da ne olup olmadığı konusu fazlaca bilinmiyordu. Akademik çalışmalara ve yapıtlara baktığımız vakit fazlaca belirli değildi. Bizde rastlamadık. Lakin bir çalışma üzerinde giderken bahsedilen yerin aslında bir saray olduğunu gördük. Saint George Kilisesinin çabucak kuzeydoğusu, Fiskaya’nın üstü, Dicle Irmağına nazır yüksek bir mevkii üzerine kurulmuş olan ve bir duvarı burca bitişik olan yapının saray olduğunu gördük” dedi.
“28 yıl boyunca Diyarbakır’ı yöneten bir vali”
Diyarbakır İçkale tarih boyunca bölgede karar sürmüş biroldukca devletin beraberinde yönetim merkezi olduğunu kaydeden Doç. Dr. Bozan, “Diyarbakır bu manada tarihî süreç içerisinde birkaç tane sarayın inşa edildiği bir yerdir. Roma, Bizans sonrasındasında birtakım kayıtlarda Artuklular, Akkoyunlular ve kimi kayıtlarda rivayetlere göre Osmanlı Devleti bu bölgeyi fethettiği vakit Bıyıklı Mehmet Paşa periyodunda yapılan saraylardan bahsediliyor. Bu saraylar hangisidir buna dair bilgiler net değildir. Lakin bunun yanı sıra bir sarayın daha olduğunu görüyoruz. Bu bahsetmiş olduğumiz Mervani Hükümdarı Ebu Tahir Yusuf bin Dimne’nin sarayıdır. İbni Dimne, 997 ile 1025 yılları içinde 28 yıl boyunca Diyarbakır’ı yöneten bir valinin ismidir. Bu vali, o periyoda bakıldığı vakit Silvan merkezi olan Mervani hükümdarı Ebu Ali Hasan ismindeki şahsa Diyarbakır’da suikast düzenliyor ve bunu öldürmüş oluyor” diye konuştu.
“10 asır evvel periyodun çağdaş kaynaklarıyla teğe bir örtüşüyor”
Valinin aslında bir hamal olduğunu söz eden Doç. Dr. Bozan, “Ama bu hamal tahminen talihi yaver gidiyor, tahminen yüreği ve atılganlığıyla birlikte Mervani buyruğuna suikast düzenlemiş, kent halkını ardına almış müreffeh bir ekonomik yapı oluşturmuş ve dahası bir saray yaptığını görüyoruz. Bu saray bu vakitte inşa edilmiş ve bundan daha sonraki süreçte uzun müddet buradaki valilerin yaşadığı yer olmuştur. Bu kişi, bu sarayın yanı sıra hem de Diyarbakır surlarını da bir uzunluk yükseltmiştir. Bir uzunluk yükseltmesinin esprisi Mervani tehdidine karşı kenti savunmak maksadıyla yaptığını görüyoruz. Bunun yanı sıra tarihi kayıtlara baktığımız vakit Fiskaya’ya hakikat açılan bir kapı da var. Babül Hüve diye, uçurum kapısı ya da su kapısı diye bir kapı da yapmış. Bundan yaklaşık 10 asır evvel İbni Haldun’un, ıbt İbnü’l-Cevzi’nin, İbnül Ezrakın ki, çağdaş kaynakların vermiş olduğu ayrıntıların teğe bir örtüştüğünü görüyoruz” biçiminde konuştu.
Şu andaki Saint George Kilisesiyle bahsedilen sarayın ortası toprakla dolu olduğunu tabir eden Bozan, kelamlarına şöyleki devam etti:
“Orası kazıldığı vakit oraya çıkacak yapılarda bu sarayın devamı esasen. Sarayın yalnızca üstü çökmüş. Orada sütunlar, kemerler, kolonlar olduğu üzere duruyor. hem de sarayın kuzeyinde çabucak duvardan gelen su kanallarının olduğunu görüyoruz. Her halükarda tarihi datalar, o bölgede yani Diyarbakır’ın Kuzeydoğu noktası olan, Fiskaya’nın üzeri olan 71. burca bitişik olan yapının bir saray olduğunu ve Mervaniler devrinde başlangıçta bağımsız, muhalif ancak çabucak sonrasında Mervanilere bağlı olan bir vali tarafınca yapıldığını görüyoruz”.
İhlas Haber Ajansı / Rıdvan Kılıç – Son Dakika Haberleri
Diyarbakır surlarını bir uzunluk yükselten Mervani hükümdarının sarayı bulundu
DİYARBAKIR – UNESCO tarafınca Dünya Kültür Mirası olarak tescillenen Diyarbakır Surları‘ndaki 71. burcun, surlarını bir uzunluk yükselten Mervani hükümdarı Ebu Tahir Yusuf bin Dimne’nin sarayı olduğu belirlendi.
Dicle Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmı Lideri Doç. Dr. Oktay Bozan, Sur ilçesinde tarihi İçkale’nin kuzey doğusunda bulunan 82 burçtan 71’incisinin Diyarbakır surlarını da bir uzunluk yükselten Mervani Hükümdarı Ebu Tahir Yusuf bin Dimne’nin sarayı olduğunu tespit ettiklerini söylemiş oldu. Doç. Dr. Bozan, bundan yaklaşık 10 asır evvel İbni Haldun‘un, Sıbt İbnü’l-Cevzi’nin, İbnül Ezrakın ki, çağdaş kaynakların vermiş olduğu bilgilerle teğe bir örtüştüğünü görmekte olduklarını öne sürdü. İhlas Haber Ajansı muhabirine konuşan Doç. Dr. Oktay Bozan, sur içerisinde ya da İçkale denilen yerde şuanda 18 tane burç olduğunu aktardı. Dış surlara bakıldığında 82 burç olduğunu belirten Doç. Dr. Bozan, “100 tane burç var. Diyarbakır Valiliği iki yıldır surların onarım ve tamiriyle ilgili ‘Surlar diriliyor mottosuyla’ çalışmalar yürütüyor. Bizde bu kentin bir sakini ve çalışmalar yapan Diyarbakırlı birisi olarak Diyarbakır’daki tarihi yapıları anlamlandırmaya, tanımlamaya çalışıyoruz. Bir yer Kervansaray mıdır, burç mudur, kale midir, mescit midir, han mıdır? Bunları tanımlamaya çalışıyoruz. bahsettiğimuz yer, Diyarbakır’ın Kuzey Doğusuna düşen bir yer. Burçları tanımladığımız vakit 71’inci burca tekabül eden bir yer olduğunu görüyoruz. Bugüne kadar oradaki bir yapının burç mu olduğu, ya da ne olup olmadığı konusu fazlaca bilinmiyordu. Akademik çalışmalara ve yapıtlara baktığımız vakit fazlaca belirli değildi. Bizde rastlamadık. Lakin bir çalışma üzerinde giderken bahsedilen yerin aslında bir saray olduğunu gördük. Saint George Kilisesinin çabucak kuzeydoğusu, Fiskaya’nın üstü, Dicle Irmağına nazır yüksek bir mevkii üzerine kurulmuş olan ve bir duvarı burca bitişik olan yapının saray olduğunu gördük” dedi.
“28 yıl boyunca Diyarbakır’ı yöneten bir vali”
Diyarbakır İçkale tarih boyunca bölgede karar sürmüş biroldukca devletin beraberinde yönetim merkezi olduğunu kaydeden Doç. Dr. Bozan, “Diyarbakır bu manada tarihî süreç içerisinde birkaç tane sarayın inşa edildiği bir yerdir. Roma, Bizans sonrasındasında birtakım kayıtlarda Artuklular, Akkoyunlular ve kimi kayıtlarda rivayetlere göre Osmanlı Devleti bu bölgeyi fethettiği vakit Bıyıklı Mehmet Paşa periyodunda yapılan saraylardan bahsediliyor. Bu saraylar hangisidir buna dair bilgiler net değildir. Lakin bunun yanı sıra bir sarayın daha olduğunu görüyoruz. Bu bahsetmiş olduğumiz Mervani Hükümdarı Ebu Tahir Yusuf bin Dimne’nin sarayıdır. İbni Dimne, 997 ile 1025 yılları içinde 28 yıl boyunca Diyarbakır’ı yöneten bir valinin ismidir. Bu vali, o periyoda bakıldığı vakit Silvan merkezi olan Mervani hükümdarı Ebu Ali Hasan ismindeki şahsa Diyarbakır’da suikast düzenliyor ve bunu öldürmüş oluyor” diye konuştu.
“10 asır evvel periyodun çağdaş kaynaklarıyla teğe bir örtüşüyor”
Valinin aslında bir hamal olduğunu söz eden Doç. Dr. Bozan, “Ama bu hamal tahminen talihi yaver gidiyor, tahminen yüreği ve atılganlığıyla birlikte Mervani buyruğuna suikast düzenlemiş, kent halkını ardına almış müreffeh bir ekonomik yapı oluşturmuş ve dahası bir saray yaptığını görüyoruz. Bu saray bu vakitte inşa edilmiş ve bundan daha sonraki süreçte uzun müddet buradaki valilerin yaşadığı yer olmuştur. Bu kişi, bu sarayın yanı sıra hem de Diyarbakır surlarını da bir uzunluk yükseltmiştir. Bir uzunluk yükseltmesinin esprisi Mervani tehdidine karşı kenti savunmak maksadıyla yaptığını görüyoruz. Bunun yanı sıra tarihi kayıtlara baktığımız vakit Fiskaya’ya hakikat açılan bir kapı da var. Babül Hüve diye, uçurum kapısı ya da su kapısı diye bir kapı da yapmış. Bundan yaklaşık 10 asır evvel İbni Haldun’un, ıbt İbnü’l-Cevzi’nin, İbnül Ezrakın ki, çağdaş kaynakların vermiş olduğu ayrıntıların teğe bir örtüştüğünü görüyoruz” biçiminde konuştu.
Şu andaki Saint George Kilisesiyle bahsedilen sarayın ortası toprakla dolu olduğunu tabir eden Bozan, kelamlarına şöyleki devam etti:
“Orası kazıldığı vakit oraya çıkacak yapılarda bu sarayın devamı esasen. Sarayın yalnızca üstü çökmüş. Orada sütunlar, kemerler, kolonlar olduğu üzere duruyor. hem de sarayın kuzeyinde çabucak duvardan gelen su kanallarının olduğunu görüyoruz. Her halükarda tarihi datalar, o bölgede yani Diyarbakır’ın Kuzeydoğu noktası olan, Fiskaya’nın üzeri olan 71. burca bitişik olan yapının bir saray olduğunu ve Mervaniler devrinde başlangıçta bağımsız, muhalif ancak çabucak sonrasında Mervanilere bağlı olan bir vali tarafınca yapıldığını görüyoruz”.
İhlas Haber Ajansı / Rıdvan Kılıç – Son Dakika Haberleri