- Katılım
- 25 Mar 2021
- Mesajlar
- 2,008
- Puanları
- 36
Trabzon’da açık hava arkeoloji müzesi kurulacak
Roma devrine ilişkin kale, rıhtım ve tarihi kalıntılar açık hava müzesine dönüştürülecek
TRABZON – Trabzon’un Ortahisar ilçesi Tabakhane vadisinde, pazaryeri ve otopark projeleri planlanan surun doğusu, Kuzgundere vadisinde yapılan hafriyat çalışmasında ortaya çıkan Roma ve Bizans dönenime ilişkin yapılar muhafaza altına alındı. Roma devrinde yapıldığı tespit edilen rıhtım, sur, anıtsal kapı için açık hava müzesi çalışmaları sürüyor.
Ortahisar ilçesine bağlı Pazarkapı kaleboyu mevkiinde Büyükşehir Belediyesi’ne ilişkin otopark inşası öncesi, arkeojeoradar ve sismik çalışmalarla tespit edilen kalıntılar için bu yılın başlarında müze tarafınca yapılan sondaj hafriyat çalışmasında, Antik Roma rıhtım yapıları, kale muhafaza gayeli hendek duvarı ve anıtsal yapılara ilişkin toprak altı kalıntılarla Trabzon’un tarihi geçmişi bir defa daha gün yüzüne çıkmıştı. Otopark alanında 5 farklı noktada yapılan sondaj hafriyat çalışmasında ortaya çıkan MÖ ve daha sonrası Roma dönenime ilişkin yapılar niçiniyle otoparkın etrafı kapatılarak inançlı haline getirilmişti.
Toprağın 4-6 metre altından çıkan yapılar için süren hafriyat çalışmalarında Roma imparatoru Hadrianus periyoduna ilişkin kentin antik liman surlarının Güneydoğu köşesine ilişkin kalıntılar, Doğu Roma imparatoru Justinyanus periyoduna ilişkin, milattan daha sonra 6. yüzyıl olarak tarihlendirilen sur duvarının bir kısmı ve Geç Bizans-Komnen periyodu olarak bilinen 1461 öncesi periyoda tarihlendirilen 150 metre uzunluğunda 5-7 metre yüksekliğe sahip savunma ve savunma dışı su yolu, gemi barınağı olarak kullanılmış olan su dolu hendeğin duvarı ortaya çıkmıştı. 5 bin metrekare genişliği bulan alanda hafriyat çalışmalarında bir daha Hadrianus devrine ilişkin olduğu düşünülen örme sütun bulunurken daha öncede Pazarkapı mahallesinde yıkılan bayanlar pazarının altından, savunma hendeği duvarı ve Roma periyoduna ilişkin rıhtım, rıhtımdan sur içine girişi sağlayan anıtsal kapı alanı ortaya çıkmıştı. M.S. 120’lerde Roma hükümdarı Hadrianus tarafınca yaptırıldığı düşünülen rıhtım yıkılan Bayanlar Pazarı altında tekrar meydana çıktı. Trabzon antik kent, kıyı dolgu surları haricinde, Kuzgundere vadisinde ortaya çıkan tarihi yapıların turizme kazandırılmasına yönelik çalışmalar sürerken Trabzon Doğal ve Tarihi Bedelleri Muhafaza Derneği Lideri Doç. Dr. Coşkun Erüz, Trabzon’un, antik çağdan günümüze en az 2 bin 400 yıldır, dünyanın kadim liman ve ticaret kentlerinden birisi olduğunu kaydederek, tarihi kalıntıların buna ışık tuttuğunu belirtti.
Tarihi kalıntıların, Roma, antik liman ve ipek yolu konseptleri ile bir arada açık hava arkoloji müzesine dönüştürülmesiyle Trabzon’un, dünya antik liman kentleri içindeki yeri, dünya kültür turizmi için tanınırlığı manasında bedelinin daha da artacağına dikkat çeken Erüz, bu tarafta yapılan çalışmaları yakından takip ettiklerini söylemiş oldu.
Erüz, “Tabakhane- Kuzgundere vadisinin Karadeniz’e açılan ağzı olarak isimlendirilen bölge, antik Trabzon kentinin, liman kale surların doğusunda yer alıyor. Roma devri ve öncesinde, yazılı kaynaklara nazaran en az 2 bin 400 yıldır kentle birlikte denizcilik, taşıma ve ticaret faaliyetleri için kullanıldığı, günümüzde kentin ticari kalbi olan sur içi Pazarkapı ve sur dışı Çarsı-Meydan ortası bölgenin merkezinde bulunmakta. Vadi içerisinde daha evvel yapılmış olan ve daha öncesi devirde kıyı kısımda yapılan hafriyatlarda, Roma ve daha sonrasına ilişkin kalıntılar ortaya çıkmıştı. Devamında Bayanlar mumhane de Osmanlının en değerli altyapı, dere ıslah gayeli 90 metre uzunluğa, 4 metre genişlik ve 3 metre yüksekliğe sahip kesme taş kemerli menfez, tünel de Roma rıhtımı yakınında ortaya çıktı. En kıymetli buluntu, aşağı hisar doğu surları haricinde, Bayanlar pazarı alanının altında, savunma hendeği ortasında ortaya çıkan ve sağlam durumda olan Roma devrine ilişkin 20 metre uzunluğa sahip kesme taş blok yapıda gemi yanaşma, yükleme ve boşatma maksatlı kullanılan bir vadi içi rıhtım yapısıdır. Müdafaa altına alınan Rıhtım, etrafı ve kale surları ile sur ortasındaki anıtsal Roma kapısı Trabzon Büyükşehir Belediyesi tarafınca, müze tarafınca hafriyatı yapılıp tamamlandığında Antik kent Roma Rıhtımı ve Roma’dan İpek yoluna açılan kapı konsepti ile, açık hava arkeoloji müzesi olarak düzenlenecek. Rıhtım önüne Roma devri yükleri ve donanımları ile birlikte bir maket gemi ve bulunan başka eserler sergilenecek. Müze tarafınca, otopark alanında yapılan hafriyatta, tarihi surun müdafaa hedefli yapılmış olan en az bin yıllık hendek duvarı ve duvarın iç kısmında bulunan, rıhtımla da ekli olan tarihi yapılar ki bunlar ticari, anıtsal yahut dini emelli nitelikli yapı kalıntılar ortaya çıktı. Ortaya çıkan kalıntılardan daha sonra alanla ilgili olarak müdafaa konseyi ve müzenin talepleri doğrultusunda, yapılaşma planlamaları durduruldu. Devamında bu alan büsbütün taranıp yerdeki mümkün yapılar ortaya çıkarıldıktan daha sonra arkeolojik yapıya bakılırsa, burada bir açık hava arkeoloji parkı ya da müzesi formunda düzenlenmesi ya da; kalıntılar muhakkak bir noktada ise bir daha kentin gereksinimlerine yönelik bir park vb planlama düşünülüyor. Şu kademede, kapsamlı arkeolojik çalışmaların, KTÜ arkeoloji kısmı ve Roma ve öncesi konusunda uzman arkeoloji uzmanlarınca tamamlanması öngörülüyor. Hafriyat ve tespit uzun vakit alan ve dikkatli çalışılması gereken bahisler olduğu için biraz yavaş hareket ediliyor. Bu yıl içerisinde rıhtım etrafı ve sur tabanı hafriyatları tamamlanırsa, önümüzdeki senelerda hem rıhtım, anıtsal kapı ve surlar restore edilecek tıpkı vakitte toprak altı kalıntılar açığa çıkartılarak bu alan bir arkeolojik park, açık hava arkeoloji müzesi biçiminde düzenlenecek ve inşallah, denize küsmüş kent Trabzon’ u denizcilik geçmişi ile yine buluşturacak, Antik liman kentine ilişkin eserler, kıymetler ve farkındalık yine Trabzon’a kazandırılacak” dedi.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Bekir Koca
Roma devrine ilişkin kale, rıhtım ve tarihi kalıntılar açık hava müzesine dönüştürülecek
TRABZON – Trabzon’un Ortahisar ilçesi Tabakhane vadisinde, pazaryeri ve otopark projeleri planlanan surun doğusu, Kuzgundere vadisinde yapılan hafriyat çalışmasında ortaya çıkan Roma ve Bizans dönenime ilişkin yapılar muhafaza altına alındı. Roma devrinde yapıldığı tespit edilen rıhtım, sur, anıtsal kapı için açık hava müzesi çalışmaları sürüyor.
Ortahisar ilçesine bağlı Pazarkapı kaleboyu mevkiinde Büyükşehir Belediyesi’ne ilişkin otopark inşası öncesi, arkeojeoradar ve sismik çalışmalarla tespit edilen kalıntılar için bu yılın başlarında müze tarafınca yapılan sondaj hafriyat çalışmasında, Antik Roma rıhtım yapıları, kale muhafaza gayeli hendek duvarı ve anıtsal yapılara ilişkin toprak altı kalıntılarla Trabzon’un tarihi geçmişi bir defa daha gün yüzüne çıkmıştı. Otopark alanında 5 farklı noktada yapılan sondaj hafriyat çalışmasında ortaya çıkan MÖ ve daha sonrası Roma dönenime ilişkin yapılar niçiniyle otoparkın etrafı kapatılarak inançlı haline getirilmişti.
Toprağın 4-6 metre altından çıkan yapılar için süren hafriyat çalışmalarında Roma imparatoru Hadrianus periyoduna ilişkin kentin antik liman surlarının Güneydoğu köşesine ilişkin kalıntılar, Doğu Roma imparatoru Justinyanus periyoduna ilişkin, milattan daha sonra 6. yüzyıl olarak tarihlendirilen sur duvarının bir kısmı ve Geç Bizans-Komnen periyodu olarak bilinen 1461 öncesi periyoda tarihlendirilen 150 metre uzunluğunda 5-7 metre yüksekliğe sahip savunma ve savunma dışı su yolu, gemi barınağı olarak kullanılmış olan su dolu hendeğin duvarı ortaya çıkmıştı. 5 bin metrekare genişliği bulan alanda hafriyat çalışmalarında bir daha Hadrianus devrine ilişkin olduğu düşünülen örme sütun bulunurken daha öncede Pazarkapı mahallesinde yıkılan bayanlar pazarının altından, savunma hendeği duvarı ve Roma periyoduna ilişkin rıhtım, rıhtımdan sur içine girişi sağlayan anıtsal kapı alanı ortaya çıkmıştı. M.S. 120’lerde Roma hükümdarı Hadrianus tarafınca yaptırıldığı düşünülen rıhtım yıkılan Bayanlar Pazarı altında tekrar meydana çıktı. Trabzon antik kent, kıyı dolgu surları haricinde, Kuzgundere vadisinde ortaya çıkan tarihi yapıların turizme kazandırılmasına yönelik çalışmalar sürerken Trabzon Doğal ve Tarihi Bedelleri Muhafaza Derneği Lideri Doç. Dr. Coşkun Erüz, Trabzon’un, antik çağdan günümüze en az 2 bin 400 yıldır, dünyanın kadim liman ve ticaret kentlerinden birisi olduğunu kaydederek, tarihi kalıntıların buna ışık tuttuğunu belirtti.
Tarihi kalıntıların, Roma, antik liman ve ipek yolu konseptleri ile bir arada açık hava arkoloji müzesine dönüştürülmesiyle Trabzon’un, dünya antik liman kentleri içindeki yeri, dünya kültür turizmi için tanınırlığı manasında bedelinin daha da artacağına dikkat çeken Erüz, bu tarafta yapılan çalışmaları yakından takip ettiklerini söylemiş oldu.
Erüz, “Tabakhane- Kuzgundere vadisinin Karadeniz’e açılan ağzı olarak isimlendirilen bölge, antik Trabzon kentinin, liman kale surların doğusunda yer alıyor. Roma devri ve öncesinde, yazılı kaynaklara nazaran en az 2 bin 400 yıldır kentle birlikte denizcilik, taşıma ve ticaret faaliyetleri için kullanıldığı, günümüzde kentin ticari kalbi olan sur içi Pazarkapı ve sur dışı Çarsı-Meydan ortası bölgenin merkezinde bulunmakta. Vadi içerisinde daha evvel yapılmış olan ve daha öncesi devirde kıyı kısımda yapılan hafriyatlarda, Roma ve daha sonrasına ilişkin kalıntılar ortaya çıkmıştı. Devamında Bayanlar mumhane de Osmanlının en değerli altyapı, dere ıslah gayeli 90 metre uzunluğa, 4 metre genişlik ve 3 metre yüksekliğe sahip kesme taş kemerli menfez, tünel de Roma rıhtımı yakınında ortaya çıktı. En kıymetli buluntu, aşağı hisar doğu surları haricinde, Bayanlar pazarı alanının altında, savunma hendeği ortasında ortaya çıkan ve sağlam durumda olan Roma devrine ilişkin 20 metre uzunluğa sahip kesme taş blok yapıda gemi yanaşma, yükleme ve boşatma maksatlı kullanılan bir vadi içi rıhtım yapısıdır. Müdafaa altına alınan Rıhtım, etrafı ve kale surları ile sur ortasındaki anıtsal Roma kapısı Trabzon Büyükşehir Belediyesi tarafınca, müze tarafınca hafriyatı yapılıp tamamlandığında Antik kent Roma Rıhtımı ve Roma’dan İpek yoluna açılan kapı konsepti ile, açık hava arkeoloji müzesi olarak düzenlenecek. Rıhtım önüne Roma devri yükleri ve donanımları ile birlikte bir maket gemi ve bulunan başka eserler sergilenecek. Müze tarafınca, otopark alanında yapılan hafriyatta, tarihi surun müdafaa hedefli yapılmış olan en az bin yıllık hendek duvarı ve duvarın iç kısmında bulunan, rıhtımla da ekli olan tarihi yapılar ki bunlar ticari, anıtsal yahut dini emelli nitelikli yapı kalıntılar ortaya çıktı. Ortaya çıkan kalıntılardan daha sonra alanla ilgili olarak müdafaa konseyi ve müzenin talepleri doğrultusunda, yapılaşma planlamaları durduruldu. Devamında bu alan büsbütün taranıp yerdeki mümkün yapılar ortaya çıkarıldıktan daha sonra arkeolojik yapıya bakılırsa, burada bir açık hava arkeoloji parkı ya da müzesi formunda düzenlenmesi ya da; kalıntılar muhakkak bir noktada ise bir daha kentin gereksinimlerine yönelik bir park vb planlama düşünülüyor. Şu kademede, kapsamlı arkeolojik çalışmaların, KTÜ arkeoloji kısmı ve Roma ve öncesi konusunda uzman arkeoloji uzmanlarınca tamamlanması öngörülüyor. Hafriyat ve tespit uzun vakit alan ve dikkatli çalışılması gereken bahisler olduğu için biraz yavaş hareket ediliyor. Bu yıl içerisinde rıhtım etrafı ve sur tabanı hafriyatları tamamlanırsa, önümüzdeki senelerda hem rıhtım, anıtsal kapı ve surlar restore edilecek tıpkı vakitte toprak altı kalıntılar açığa çıkartılarak bu alan bir arkeolojik park, açık hava arkeoloji müzesi biçiminde düzenlenecek ve inşallah, denize küsmüş kent Trabzon’ u denizcilik geçmişi ile yine buluşturacak, Antik liman kentine ilişkin eserler, kıymetler ve farkındalık yine Trabzon’a kazandırılacak” dedi.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Bekir Koca