Çin’de rekabet yorgunu gençlerin hayali: Uygun bir meslek, bir otomobil, tahminen de bir konut sahibi olmak

odakulebuda

New member
Katılım
26 Eki 2020
Mesajlar
1,951
Puanları
0
Çin’de rekabet yorgunu gençlerin hayali: Uygun bir meslek, bir otomobil, tahminen de bir konut sahibi olmak Sun Ke, 2017’de üniversiteden mezun olduktan daha sonra, ülkesindeki bir epey genç üzere hayallerinin peşinden koşmak için Şanghay’a gitti. Düzgün bir meslek, bir otomobil, tahminen de bir konut sahibi olmak onun da hayaliydi.

27 yaşındaki genç, bu işin bu kadar güç olacağını hiç kestirim etmemişti. Şanghay yakınlarındaki küçük bir kentte doğan gencin ebeveynleri ise, kendilerine sıfırdan bir hayat inşa ederek birden çok konut sahibi olmayı başarmışlardı.

Fakat Sun Ke 2018’de bir restoran işletmeye başladıktan kısa müddet daha sonra, büyük franchise işletmeler ve yemek sipariş platformlarının piyasada baskın olduğunun farkına varacaktı. Yarışta sona kalmıştı.

“Yemek sipariş uygulaması olan başkalarıyla rekabet etmek için ortağımla birlikte müşterilerimize indirimler sunmak ve teslimat fiyatlarından feragat etmek ismine cebimizden para koymak zorunda kaldık. bir daha asıl para kazanlar büyük franchise şirketler” diyen Sun Ke, iki yıl daha sonra 1 milyon yuandan fazla (156 bin dolardan fazla) para kaybetmiş. Geçtiğimiz yılın sonlarında da işyerini büsbütün kapatmak zorunda kalmış.

Ülkede 1000 yuandan az (yaklaşık 154 dolar) kazanan 600 milyona yakın insan yaşıyor.


Sun Ke, bu olumsuz tecrübesini anlatırken, Çinliler içinde yaygın olan çağdaş bir terimi kullanıyor: İçe kıvrılma

Kökeni antropolojik bir kavrama dayanan ve tam karşılığı “içe gerçek kıvrılma” olan bu tabir (Çince ‘neijuan’ ve İngilizce ‘involution’), nüfus artışına karşın ne üretkenlik ne de yenilik görülen toplumlar için kullanılıyor.

Günümüzde bıkkınlık hissinin bir karşılığı olarak da kullanılıyor.

Çin’de geçen yıl en seçkin üniversitelerin, öğrencilerin çalışkanlığı çok boyutlara taşıdıkları kimi fotoğraflarını internette paylaşıp bu görseller viral olunca, bu moda kavram gençler içinde daha da yayıldı.

Tsinghua Üniversitesi’nden bir öğrencinin bisiklete binerken bir yandan da dizüstü bilgisayarından çalışmaya devam ettiği fotoğraf, viral olan bu paylaşımlardan yalnızca bir tanesiydi.

Bu paylaşımda bir gencin bisiklet üzerinde iken dizüstü bilgisayarından çalışmaya devam ettiği görülüyor.


Fotoğraftaki öğrenci için “Tsinghua’nın içe kıvrık kralı” yakıştırması yapılınca, bilhassa 1990’lı senelerdan daha sonra doğan gençler ile Z Jenerasyonu (1997-2012 yılları içinde doğan gençler) içinde bu kavram popülerleşti.

Çin’in toplumsal medya platformu Weibo’da bu kavrama atıf yapılan paylaşımlar 1 milyardan fazla kere görüntülendi.

Bu kavram, Çin’de geçen yıl en moda 10 sözcük içinde yer aldı.

Oxford Üniversitesi’den Profesör Biao Xiang, “Gençler epeyce çalışmazlarsa ve yarışların bir kesimi olmazlarsa toplumun dışına atılacaklarını hissetmeyi sürdürüyorlar” diyor.

“Bizim anne babalarımızın ilişkin olduğu nesil da zorluklarla karşılaşıyordu fakat önlerinde fırsatlar da vardı. Onlar için her şey yeniydi. Şayet aklınızda bir fikir, bir de cüretiniz var ise, başarılı olma ihtimaliniz çok yüksekti” diyen Sun Ke, bu görüşe katılıyor.

Öte yandan bu kavram yalnızca Çin’e has değil.

Dünyada bir fazlaca gelişmiş ülkede belirli jenerasyonlar emsal bir patlama devrinden geçti.

Çin’in farkı ise, epey süratli geçen bu “altın senelerın”, insanların hafızasında hâlâ taze olması.

Yani ülkede yaşayan Sun Ke üzere bir sürü genç, anne babalarının kendi refah dolu ömürlerini nasıl sıfırdan inşa ettiklerini gördü.


Zenginlere karşı öfke

Çin, günümüzde dünyada en epeyce milyarderin yaşadığı ikinci ülke. hem de ülkede aylık geliri 1.000 yuandan (154 dolar) az olan 600 milyona yakın insan yaşıyor.

Bu gelir uçurumu gençler içinde patronlarına karşı artan bir öfkeye de niye oluyor. Biroldukca genç, yaşadıkları zorlukların çalıştıkları şirketin üst konumlarında olan bireyler tarafınca anlaşılmadığını düşünüyor.

Hakikaten ünlü mecmua Harper’s Bazaar’ın Çin’deki yayınlarından sorumlu eski genel yayın direktörü olan iş bayanı Su Mang’ın, “içe kıvrılma” kavramı için “bir insanın tutkuları ve tembelliği içindeki boşluk” nitelemesini yapması, büyük reaksiyon çekmişti.

Su Mang çabucak sonrasında bu sözleri için özür diledi lakin artık iş işten geçmişti.

Toplumsal medyada bir kullanıcı, paylaşımında “Eğer işverenler kendileri için çalışanların yaşadıkları ile ilgilenselerdi, 996 (Çin’de yaygın olan sabah 9’dan akşam 9’a kadar, haftada 6 gün çalışma düzeni) diye bir şey de, içe kıvrılma da olmazdı” tabirlerini kullandı.

Bir diğer kullanıcı da, “Kapitalistler artık çenelerini kapatmalı” paylaşımında bulundu.

Ülkede 996 çalışma külçeşidini savunan isimlerden Alibaba şirketinin kurucusu milyarder Jack Ma, daha evvel bu sistemin “bir nimet” olduğunu söylemişti. Bu laflarının üzerine bir de şirketi hakkında soruşturma açılan Jack Ma, evvelce kimilerinin gözünde bir rol modeli iken, internette kimi kullanıcıların tabiriyle “kan emen bir kapitaliste” dönüştü.

Jack Ma, Çin’deki 996 çalışma külçeşidinin en bilinen savunucularından biri.nn



‘Sırt üstü yatmaya’ müsaade yok

Gençler içinde hayli kullanılan bir öbür kavram da, Mandarin lisanındaki “tang ping” yani “sırt üstü yatmak”.

Bu tabir, daha evvel bir forum kullanıcısının iki yıldır çalışmıyor bulunmasına karşın bunu sorun olarak görmediğini söylemesi ile bir tartışmaya dönüştü. Forum kullanıcısı, yaşadığı toplumun ülkülerinin peşinde koşmaya artık gerek olmadığını söylüyor, Çin’de muvaffakiyetin klâsik tarifine da karşı çıkıyordu.

Kullanıcı, “Bir kişi sırf sırt üstü yatarak her şeyin kriterine dönüşebilir” tabirlerini kullanarak bir tartışmanın önünü açtı.

Gereğinden çok çalışmadan, daha ulaşılabilir gayelerle memnun olmaya ve dinlenmek için vakit ayırmaya vurgu yapan “Tang Ping” kavramı, biroldukca mizahi paylaşıma ilham olduğu üzere, bir çeşit manevî hareket olarak da nitelendi.

Oxford Üniversitesi’nden Prof. Xiang’a bakılırsa bu iki tanınan tarif, genç jenerasyonun “anlamsız yarışları” bırakma hayalinin, bununla birlikte eski muvaffakiyet modellerinin gözden geçirilmesi istikametindeki davetinin bir yansıması.

Birçok genç Çinli de bu rekabetçi süreçlerden özgürleşme isteklerini lisana getiriyor. Lakin uzmanlar, Çinli yetkililerin sosyalist pahaları ile zıt düşen bu üzere kavramların toplumda yaygın kabul görmesinin sıkıntı olduğu görüşünde.

Çin Devlet Lideri Şi Jinping de, 2018’de yaptığı konuşmada yeni çağın “oldukça çalışanlara” ilişkin olacağı, mutluluğun da “büyük çabalarla” mümkün olacağını söylemişti.

Ülkede devlet medyası da “sırt üstü yatma” teriminden rahatsız. Kültürel hususlara odaklanan Guang Ming gazetesinin bir muharriri, bu akımdaki gençlerin ülkenin iktisadı kadar toplumuna da ziyan veriyor olabileceğini yazmıştı.

Nanfang isimli bir diğer gazetenin bir müellifi da, “adil olmayan ve utanç verici” olarak nitelediği bu kavramı eleştirmişti.

ABD’deki Berkeley Üniversitesi’nden Dr. Fang Xu ise, bu iki eğilimin bir yere kaybolmayacağını düşünüyor.

“Ne yazık ki endüstriyel manada büyük teknolojik evrimler gerçekleşmeyeceği ve bu gençlerin araştırıp geliştirebileceği yeni alanlar olmadığı için, önümüzdeki 5 ila 10 yılda da durum birebir olacak” diyen Dr. Fang Xu, Batı’da genç nesiller daha minimalist bir hayat usulüne yönelebilse dahi, Çinli gençler için bunun bir seçenek olmadığını söylüyor:

“Onların önünde tek bir yol, tek bir tasdik edilmiş hayat biçimi var. Sırt üstü yatma problemini tartışmalı kılan da bu temel anlayış.”
 
Üst