- Katılım
- 25 Mar 2021
- Mesajlar
- 2,017
- Puanları
- 36
GEBZE, KOCAELİ (İHA) – – Hicaz Demir Yolu’nun kıymetli ayakları 150 yıldır görkemini koruyor
Çanakkale Savaşı için mühimmatlar bu köprüden taşınıyordu
İngiliz teğmen tarafınca patlatılan köprünün 5 ayağı günümüze sapasağlam ulaştı
KOCAELİ – Kocaeli’nin Gebze ilçesinde bulunan, vaktinde İstanbul‘dan Mekke’ye gitmek isteyen hacıların değerli geçiş noktalarından olan ve Çanakkale Savaşı vaktinde İngiliz donanmasının bir kaptanı tarafınca patlatılarak sabote edilen demir yolunun ayakları, 150 yıldır sapasağlam ayakta duruyor.
Osmanlı devrinde Sultan Abdülaziz tarafınca 1872 yılında üretimine başlanılan ve çabucak sonrasında 2. Abdülhamid periyodunda Hicaz Demir Yolu projesinin değerli ayaklarını oluşturan Eskihisar Viyadük Köprüsü, Çanakkale Savaşı vaktinde cepheye mühimmat taşındığı için İngiliz donanmasında kaptan olan teğmen D’Oyly-Hughes tarafınca patlatılarak sabote edildi. İstanbul‘dan Mekke’ye giden hacıların en değerli geçiş güzergahı olan bu köprünün 5 ayağı, sağlam bir biçimde günümüze ulaştı. 150 yıldır sağlamlığını koruyan bu köprü, İstanbul Üniversitesi Ender Eserler Kütüphanesi Sultan II. Abdülhamid Han Fotoğraf Arşivi’nde yer alan fotoğraflarda da net bir biçimde görülebiliyor.
“İlk kazma 1872 yılında vuruldu”
Demir yolu ayaklarının, Sultan Abdülaziz devrinden kalma olduğunu lisana getiren Tarihçi-Yazar Recep Kankal, “Osmanlı demir yolu sınırlarının da İzmit ile Haydarpaşa içindeki kıymetli bir noktasını oluşturuyor. Sultan Abdülaziz, demir yolu çizgisinin buradan geçmesine, Anadolu’da bilhassa demir yolu nakliyatına ve seyahatine epey ehemmiyet vermiş. Hatta bir kelamı vardır; ‘Demir yolu geçsin de isterse sırtımdan geçsin’ diyerek demir yolunun ehemmiyetine de vurgu yapmıştır. Burası, Eskihisar Viyadüğü Demir Yolu Köprüsü. Bugün günümüzde 5 ayağı kalan bu köprü, yaklaşık 150 yıldır günümüzde var olmaya devam ediyor. 1920’lerde yaşadığı olumsuz hadiseden daha sonra günümüze kadar bu türlü gelmiş. Buraya 1872 yılında birinci kazma vuruluyor ve Haydarpaşa-İzmit çizgisinin birinci çalışması da 3 kısma ayrılıyor. Fakat birinci 90 kilometrelik çizginin birinci kazmasının Gebze-Eskihisar-Darıca içindeki bir köyde, yani burayı kastederek bu bölgede vurulduğu söyleniyor. Kayıtlarda da bu türlü geçiyor. 1872 yılında burada başlatılan demir yolu çalışmaları 1873 yılı mayıs ayında sona eriyor ve 1873’den daha sonra tamamlanmasının akabinde Haydarpaşa-İzmit içindeki 90 kilometrelik hatta da 13 tren istasyon açılıyor. Bu 13 istasyonun orta noktasında Gebze istasyonu bulunuyor ve Gebze İstasyonunun çabucak çıkışındaki ayaklar Eskihisar Viyadüğünü bu türlü ortaya koyuyor. 1873 yılında Sultan Abdülaziz tarafınca buradaki köprünün üretiminde çalışan çalışanlara de Mecidiye Nişanı veriliyor. Belçikalı mühendisler de burada çalıştığı için onlara da bir daha nişanlar takdim ediliyor” dedi.
“Hacıların Mekke’ye kadar giden kıymetli bir ayağını oluşturuyor”
Sultan 2. Abdülhamid’in, 1876 yılında tahta geçtikten daha sonra projeye epey ehemmiyet verdiğini söyleyen Kankal, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Hamidiye-Hicaz demir yolu projesinin Mekke’ye kadar giden bir sureci de bu türlü başlatılıyor. 1889’ların sonuna yanlışsız bu çalışma başlıyor. 1891’e gelindiği vakit Nafia Nezareti tarafınca Eskihisar Viyadük Köprüsü ile ilgili bir rapor hazırlanıyor ve buranın artık sağlam olmadığı, muteber olmadığı, bu yüzden bir daha yapılması gerektiği ile ilgili bir arzubiçimde bulunuluyor. Gerinin bu rapor kabul ediliyor. Bu köprü, Sultan 2. Abdülhamid tarafınca bir daha yapılıyor, sağlamlaştırılıyor. Zira Hicaz Demir Yolu projesi, İstanbul Ayrılık Çeşme’den binen hacıların Mekke’ye kadar giden kıymetli bir ayağını oluşturuyor. Güvenlik açısından da sorunlar oluşturabilecek bir bölge, zira demir yolunun her an patlatılma ihtimali de var. Köprünün üzerine demir köprü yerleştirildiğinde de üzerinde Fransızca ‘Vive La Sultan’ yani ‘Yaşasın Sultan’, ‘Padişahım fazlaca kanun’ manasına gelen bir ibarenin de buraya yerleştirildiğini görüyoruz. çabucak sonrasında Osmanlı evraklarından anladığımız üzere Sultan 2. Abdülhamid’in bu köprüyü yapıldığında fazlaca beğendiğini, arşiv dokümanlarda görüyoruz”
“Askeri mühimmat sevkiyatının yapıldığı bir nokta”
Çanakkale Savaşı sürecinde de Eskihsar Köprüsünün kıymetli misyonlar üstlendiğini söz eden Tarihçi-Yazar Recep Kankal, şu sözleri kullandı:
“Köprü, Çanakkale zaferinin zafere ulaşılması noktasında İstanbul’dan Çanakkale’ye giden askeri mühimmatların, sevkiyatların yapıldığı bir nokta. Bu yüzden İtilaf Devletleri tarafınca, İstanbul ile Anadolu’nun ilişkisinin koparılması için de buradaki köprünün de hücuma açık hale geldiğini artık görüyoruz. Bunu düşünen İtilaf kuvvetleri de nitekim Eskihisar Viyadüğünün havaya uçurulmasını gündemine getiriyor. İngiliz zırhlısı olan E-11 zırhlısı, İstanbul açıklarında bir adaya demir atıyor ve akabinde geminin 2. Kaptanı olan D’Oyly-Hughes buradaki batık geminin tahtalarını kullanıyor. Bunun üzerine çıkarak, gece vaktinde yanındaki takımıyla birlikte Eskihisar’a 800 metre açıklıkta bir koya yerleşiyor. Akabinde bu köprünün havaya uçurulması için çalışmalar yapıyor. Bir gece vakti buradan dağları aşarak köprünün ayağına geliyor. Üzerinde birtakım bomba düzenekleri olan bir sistemle geliyor ve köprünün ayağına yerleştiriyor. Etrafı da kolaçan ettikten daha sonra bombayı köprünün ayağına bırakarak salına gidiyor, burada da müşahedelerini devam ettiriyor. Ağustos ayının sonuna gelindiğinde 1915 yılında bir şafak vaktinde denize 1 kilometre arası olan bu alanda denizden başlatmış olduğu akınla birlikle köprüyü havaya uçuruyor. Bilhassa Çanakkale Savaşında buradan geçen trenlerin, mühimmatın ve sevkiyatın da duraksamasına sebep oluyor. 1920’lerde köprünün üretimi gündem oluyor ve 1921’de İngilizler tarafınca burada bir işgal faaliyeti yürütüldüğünden bu köprünün bir daha üretimi sağlanıyor.
İhlas Haber Ajansı / Mustafa Uslu – Son Dakika Haberleri
Çanakkale Savaşı için mühimmatlar bu köprüden taşınıyordu
İngiliz teğmen tarafınca patlatılan köprünün 5 ayağı günümüze sapasağlam ulaştı
KOCAELİ – Kocaeli’nin Gebze ilçesinde bulunan, vaktinde İstanbul‘dan Mekke’ye gitmek isteyen hacıların değerli geçiş noktalarından olan ve Çanakkale Savaşı vaktinde İngiliz donanmasının bir kaptanı tarafınca patlatılarak sabote edilen demir yolunun ayakları, 150 yıldır sapasağlam ayakta duruyor.
Osmanlı devrinde Sultan Abdülaziz tarafınca 1872 yılında üretimine başlanılan ve çabucak sonrasında 2. Abdülhamid periyodunda Hicaz Demir Yolu projesinin değerli ayaklarını oluşturan Eskihisar Viyadük Köprüsü, Çanakkale Savaşı vaktinde cepheye mühimmat taşındığı için İngiliz donanmasında kaptan olan teğmen D’Oyly-Hughes tarafınca patlatılarak sabote edildi. İstanbul‘dan Mekke’ye giden hacıların en değerli geçiş güzergahı olan bu köprünün 5 ayağı, sağlam bir biçimde günümüze ulaştı. 150 yıldır sağlamlığını koruyan bu köprü, İstanbul Üniversitesi Ender Eserler Kütüphanesi Sultan II. Abdülhamid Han Fotoğraf Arşivi’nde yer alan fotoğraflarda da net bir biçimde görülebiliyor.
“İlk kazma 1872 yılında vuruldu”
Demir yolu ayaklarının, Sultan Abdülaziz devrinden kalma olduğunu lisana getiren Tarihçi-Yazar Recep Kankal, “Osmanlı demir yolu sınırlarının da İzmit ile Haydarpaşa içindeki kıymetli bir noktasını oluşturuyor. Sultan Abdülaziz, demir yolu çizgisinin buradan geçmesine, Anadolu’da bilhassa demir yolu nakliyatına ve seyahatine epey ehemmiyet vermiş. Hatta bir kelamı vardır; ‘Demir yolu geçsin de isterse sırtımdan geçsin’ diyerek demir yolunun ehemmiyetine de vurgu yapmıştır. Burası, Eskihisar Viyadüğü Demir Yolu Köprüsü. Bugün günümüzde 5 ayağı kalan bu köprü, yaklaşık 150 yıldır günümüzde var olmaya devam ediyor. 1920’lerde yaşadığı olumsuz hadiseden daha sonra günümüze kadar bu türlü gelmiş. Buraya 1872 yılında birinci kazma vuruluyor ve Haydarpaşa-İzmit çizgisinin birinci çalışması da 3 kısma ayrılıyor. Fakat birinci 90 kilometrelik çizginin birinci kazmasının Gebze-Eskihisar-Darıca içindeki bir köyde, yani burayı kastederek bu bölgede vurulduğu söyleniyor. Kayıtlarda da bu türlü geçiyor. 1872 yılında burada başlatılan demir yolu çalışmaları 1873 yılı mayıs ayında sona eriyor ve 1873’den daha sonra tamamlanmasının akabinde Haydarpaşa-İzmit içindeki 90 kilometrelik hatta da 13 tren istasyon açılıyor. Bu 13 istasyonun orta noktasında Gebze istasyonu bulunuyor ve Gebze İstasyonunun çabucak çıkışındaki ayaklar Eskihisar Viyadüğünü bu türlü ortaya koyuyor. 1873 yılında Sultan Abdülaziz tarafınca buradaki köprünün üretiminde çalışan çalışanlara de Mecidiye Nişanı veriliyor. Belçikalı mühendisler de burada çalıştığı için onlara da bir daha nişanlar takdim ediliyor” dedi.
“Hacıların Mekke’ye kadar giden kıymetli bir ayağını oluşturuyor”
Sultan 2. Abdülhamid’in, 1876 yılında tahta geçtikten daha sonra projeye epey ehemmiyet verdiğini söyleyen Kankal, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Hamidiye-Hicaz demir yolu projesinin Mekke’ye kadar giden bir sureci de bu türlü başlatılıyor. 1889’ların sonuna yanlışsız bu çalışma başlıyor. 1891’e gelindiği vakit Nafia Nezareti tarafınca Eskihisar Viyadük Köprüsü ile ilgili bir rapor hazırlanıyor ve buranın artık sağlam olmadığı, muteber olmadığı, bu yüzden bir daha yapılması gerektiği ile ilgili bir arzubiçimde bulunuluyor. Gerinin bu rapor kabul ediliyor. Bu köprü, Sultan 2. Abdülhamid tarafınca bir daha yapılıyor, sağlamlaştırılıyor. Zira Hicaz Demir Yolu projesi, İstanbul Ayrılık Çeşme’den binen hacıların Mekke’ye kadar giden kıymetli bir ayağını oluşturuyor. Güvenlik açısından da sorunlar oluşturabilecek bir bölge, zira demir yolunun her an patlatılma ihtimali de var. Köprünün üzerine demir köprü yerleştirildiğinde de üzerinde Fransızca ‘Vive La Sultan’ yani ‘Yaşasın Sultan’, ‘Padişahım fazlaca kanun’ manasına gelen bir ibarenin de buraya yerleştirildiğini görüyoruz. çabucak sonrasında Osmanlı evraklarından anladığımız üzere Sultan 2. Abdülhamid’in bu köprüyü yapıldığında fazlaca beğendiğini, arşiv dokümanlarda görüyoruz”
“Askeri mühimmat sevkiyatının yapıldığı bir nokta”
Çanakkale Savaşı sürecinde de Eskihsar Köprüsünün kıymetli misyonlar üstlendiğini söz eden Tarihçi-Yazar Recep Kankal, şu sözleri kullandı:
“Köprü, Çanakkale zaferinin zafere ulaşılması noktasında İstanbul’dan Çanakkale’ye giden askeri mühimmatların, sevkiyatların yapıldığı bir nokta. Bu yüzden İtilaf Devletleri tarafınca, İstanbul ile Anadolu’nun ilişkisinin koparılması için de buradaki köprünün de hücuma açık hale geldiğini artık görüyoruz. Bunu düşünen İtilaf kuvvetleri de nitekim Eskihisar Viyadüğünün havaya uçurulmasını gündemine getiriyor. İngiliz zırhlısı olan E-11 zırhlısı, İstanbul açıklarında bir adaya demir atıyor ve akabinde geminin 2. Kaptanı olan D’Oyly-Hughes buradaki batık geminin tahtalarını kullanıyor. Bunun üzerine çıkarak, gece vaktinde yanındaki takımıyla birlikte Eskihisar’a 800 metre açıklıkta bir koya yerleşiyor. Akabinde bu köprünün havaya uçurulması için çalışmalar yapıyor. Bir gece vakti buradan dağları aşarak köprünün ayağına geliyor. Üzerinde birtakım bomba düzenekleri olan bir sistemle geliyor ve köprünün ayağına yerleştiriyor. Etrafı da kolaçan ettikten daha sonra bombayı köprünün ayağına bırakarak salına gidiyor, burada da müşahedelerini devam ettiriyor. Ağustos ayının sonuna gelindiğinde 1915 yılında bir şafak vaktinde denize 1 kilometre arası olan bu alanda denizden başlatmış olduğu akınla birlikle köprüyü havaya uçuruyor. Bilhassa Çanakkale Savaşında buradan geçen trenlerin, mühimmatın ve sevkiyatın da duraksamasına sebep oluyor. 1920’lerde köprünün üretimi gündem oluyor ve 1921’de İngilizler tarafınca burada bir işgal faaliyeti yürütüldüğünden bu köprünün bir daha üretimi sağlanıyor.
İhlas Haber Ajansı / Mustafa Uslu – Son Dakika Haberleri