- Katılım
- 25 Mar 2021
- Mesajlar
- 2,023
- Puanları
- 36
MERSİN (AA) – İtalya‘dan 1968 yılında geldiği Türkiye‘de biroldukça arkeolojik hafriyata katılan, Mersin‘deki Yumuktepe Höyüğü’nde de 28 yıldır hafriyat başkanlığı yapan 76 yaşındaki Prof. Dr. Isabella Caneva, hayatının yarım asırlık kısmını, Anadolu’nun gizemli tarihi pahalarını ortaya çıkarmak için geçirdi.
İtalya’nın Lecce Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Caneva, evliliğinin akabinde 53 yıl evvel turist olarak Türkiye’ye geldi. Anadolu coğrafyasının tarihine ve tabiatına ilgi duyan Caneva, ülkeyi keşfetmeye karar verdikten daha sonra Malatya’daki Arslantepe Höyüğü’ndeki arkeolojik hafriyatlarda nazaranv almaya başladı. Höyükte uzun yıllar çalışan İtalyan arkeolog, buranın akabinde Neolitik Devir’in izlerini taşıyan Diyarbakır’daki Çayönü Höyüğü’ndeki çalışmalara da katıldı.
Caneva, yurt genelindeki birfazlaca ören yerindeki hafriyatlarda yer aldıktan daha sonra bir sempozyumda tanıştığı meslektaşı Prof. Dr. Veli Sevin’in daveti üzerine 1993 yılında geldiği Mersin’deki Yumuktepe Höyüğü’nden tekrar kopamadı.
Milattan evvel 7 binli senelera uzanan geçmişiyle Anadolu’nun en eski yerleşim yerlerinden biri olarak öne çıkan, epey sayıda uygarlığın izlerini taşıdığı için de “Medeniyetler Beşiği” olarak da anılan höyüğün hafriyat başkanlığını üstüne alan Caneva, buradaki arkeolojik çalışmaları tam 28 yıldır sürdürüyor.
“Çapayı elimize alıp birinci sefer vurduğumuzda epey heyecanlandım”
Caneva, AA muhabirine, üniversite öğrenciliği senelerında kıssasını ve tarihi okuduğu Yumuktepe’de çalışmanın hayalini kurduğunu belirterek, “Yumuktepe’ye birinci geldiğimde epey heyecanlandım. Burası, yerleşim yeri olan fazlaca meşhur bir sit alanı. Üniversitede okumuştum. Buraya geldiğimizde, elimize çapayı alıp birinci kere vurduğumuzda fazlaca heyecanlandım. ömrümdeki epey kıymetli ve hoş bir andı benim için.” dedi.
Mersin’in geçmişte daha yeşil bir kent olduğunu söyleyen Caneva, “Mersin’e birinci geldiğimde 2 katlı küçük konutlar vardı. Sokaklarda limon ve portakal ağaçları, bahçeler vardı. Kent fazlaca yeşildi. Artık epey yeşil kalmadı, küçük meskenlerin yerini apartmanlar aldı. Olağan ki çağdaş bir kent bu biçimde oluyor, anlıyorum lakin evvelce daha hoştu.” sözünü kullandı.
Caneva, ömrünün kıymetli bir kısmını Yumuktepe’de geçirdiğini anlatarak, “Burada fazlaca arkadaşım oldu. Bir aile üzere olduk. Ben ve emekçiler yaşlandı. Birinci vakit içinderın emekçilerinin, oğullarıyla, kızlarıyla, tahminen de torunlarıyla çalışıyoruz.” diye konuştu.
Höyüğün 9 bin yıllık tarihinde epey sayıda uygarlığı ağırladığını, Neolitik, Kalkolitik, Tunç ve Bizans devirlerinden izler taşıdığını aktaran Caneva, şunları kaydetti:
“Yeni jenerasyonda arkeologlar genelde eserler çıkarmaya çalışır. Doğal ki tüm eserler bizler için değerli. Ancak bizler üzere eski arkeologlar için daha kıymetli olan şey toplumun nasıl organize edildiğini ve dominant aileler ile halk içindeki ilgiyi çözmek. Biz burada daha epey meskenlere bakıyoruz. Meskenler, iktisat nasıldı, tarım hangi türlü yapılıyordu, hangi tıp çanak, çömlek kullanıldı, kaç tabak, kase, tencere vardı bunlara bakıyoruz. Burada en alttaki Neolitik, Kalkolitik ve Tunç periyotları var. Zirvenin doruğunda ise Bizans periyodunun kalıntılarında çalışıyoruz. Höyüğün en kıymetli özelliği, epey uzun mühlet yerleşim yeri olarak kullanılması. Burada yerleşim Milattan Evvel 7 bin yılında, yani Neolitik Devir’de başladı. Kesintisiz biçimde de 14. yüzyıla kadar devam etti. Bu, biroldukca medeniyetin izlerinin burada olduğunu gösteriyor.”
“Türkiye’yi daima iş için gezdim artık turist olarak gezmek istiyorum”
Prof. Dr. Caneva, höyükteki hafriyat sürecinde çıkan bilimsel yayınların yanı sıra kendi öyküsünü de yazmak istediğini lisana getirerek, “Her periyot için bir kitap daha çıkacak. daha sonrasında öbür bir kitap hazırlamak istiyorum. Bu kitapta öykümü, hafriyatın nasıl geçtiğini, çalışanlarla konuşmalarımı, tartışmalarımızı yazacağım. Burada herkes bir şey söylemiş oldu, birisi, ‘Benim köyümde de kerpiç meskenler bu biçimdeydi.’ kaygısı. Bu kitap bilimsel değil bir hayat arkeolojisi olacak.” dedi.
Hafriyat başkanlığından bu dönem emekli olmayı planladığını anlatan Caneva, gelecek senelerdaki planlarını şu biçimde anlattı:
“Bu yıl benim başkanlığımdaki son hafriyat olacak. Artık özgür olacağım, Türkiye’yi gezeceğim. Türkiye’yi daima iş için gezdim artık turist olarak gezmek istiyorum lakin burayı da bırakmayacağım. Hafriyatın bir grup üyesi olarak birkaç yıl daha geleceğim. daha sonrasında diğerlerine, gençlere bırakmak lazım. Şimdiye kadar nerede iş var ise orayı bildim. Doğu Anadolu’yu, Karadeniz’i hiç bilmiyorum. Batıdaki turistik yerlere gitmedim. Oralara gitmek, biraz yaşamak, Türkiye’de yaşamak istiyorum. örneğin İstanbul epeyce tarihi bir yer. Türkiye, eski Anadolu, Osmanlı ve evvelki periyotların hepsi İstanbul’da görülebiliyor. Çok hoş bir yer.”
Caneva, en büyük hayallerinden birinin Yumuktepe’nin “arkeopark” olarak hizmete açılması olduğunu vurgulayarak, “Yumuktepe’nin arkeopark olması için proje hazırlandı, onaylandı, hayata da geçecek. Alışılmış ki benim gelmem, yardım etmem lazım. Memnuniyetle de yapacağım. Bu fazlaca hoş bir şey. Burada uzun yıllar hafriyat yaptık lakin kimse bilmiyor, biz biliyoruz. Kitap çıkıyor fakat kim okuyor? Fakat arkeopark olacağı vakit turistler, arkadaşlarımız, hocalar gelecek. Çok hoş bir şey olacak ve tam istediğim şey gerçekleşecek.” değerlendirmesinde bulundu.
İtalya’nın Lecce Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Caneva, evliliğinin akabinde 53 yıl evvel turist olarak Türkiye’ye geldi. Anadolu coğrafyasının tarihine ve tabiatına ilgi duyan Caneva, ülkeyi keşfetmeye karar verdikten daha sonra Malatya’daki Arslantepe Höyüğü’ndeki arkeolojik hafriyatlarda nazaranv almaya başladı. Höyükte uzun yıllar çalışan İtalyan arkeolog, buranın akabinde Neolitik Devir’in izlerini taşıyan Diyarbakır’daki Çayönü Höyüğü’ndeki çalışmalara da katıldı.
Caneva, yurt genelindeki birfazlaca ören yerindeki hafriyatlarda yer aldıktan daha sonra bir sempozyumda tanıştığı meslektaşı Prof. Dr. Veli Sevin’in daveti üzerine 1993 yılında geldiği Mersin’deki Yumuktepe Höyüğü’nden tekrar kopamadı.
Milattan evvel 7 binli senelera uzanan geçmişiyle Anadolu’nun en eski yerleşim yerlerinden biri olarak öne çıkan, epey sayıda uygarlığın izlerini taşıdığı için de “Medeniyetler Beşiği” olarak da anılan höyüğün hafriyat başkanlığını üstüne alan Caneva, buradaki arkeolojik çalışmaları tam 28 yıldır sürdürüyor.
“Çapayı elimize alıp birinci sefer vurduğumuzda epey heyecanlandım”
Caneva, AA muhabirine, üniversite öğrenciliği senelerında kıssasını ve tarihi okuduğu Yumuktepe’de çalışmanın hayalini kurduğunu belirterek, “Yumuktepe’ye birinci geldiğimde epey heyecanlandım. Burası, yerleşim yeri olan fazlaca meşhur bir sit alanı. Üniversitede okumuştum. Buraya geldiğimizde, elimize çapayı alıp birinci kere vurduğumuzda fazlaca heyecanlandım. ömrümdeki epey kıymetli ve hoş bir andı benim için.” dedi.
Mersin’in geçmişte daha yeşil bir kent olduğunu söyleyen Caneva, “Mersin’e birinci geldiğimde 2 katlı küçük konutlar vardı. Sokaklarda limon ve portakal ağaçları, bahçeler vardı. Kent fazlaca yeşildi. Artık epey yeşil kalmadı, küçük meskenlerin yerini apartmanlar aldı. Olağan ki çağdaş bir kent bu biçimde oluyor, anlıyorum lakin evvelce daha hoştu.” sözünü kullandı.
Caneva, ömrünün kıymetli bir kısmını Yumuktepe’de geçirdiğini anlatarak, “Burada fazlaca arkadaşım oldu. Bir aile üzere olduk. Ben ve emekçiler yaşlandı. Birinci vakit içinderın emekçilerinin, oğullarıyla, kızlarıyla, tahminen de torunlarıyla çalışıyoruz.” diye konuştu.
Höyüğün 9 bin yıllık tarihinde epey sayıda uygarlığı ağırladığını, Neolitik, Kalkolitik, Tunç ve Bizans devirlerinden izler taşıdığını aktaran Caneva, şunları kaydetti:
“Yeni jenerasyonda arkeologlar genelde eserler çıkarmaya çalışır. Doğal ki tüm eserler bizler için değerli. Ancak bizler üzere eski arkeologlar için daha kıymetli olan şey toplumun nasıl organize edildiğini ve dominant aileler ile halk içindeki ilgiyi çözmek. Biz burada daha epey meskenlere bakıyoruz. Meskenler, iktisat nasıldı, tarım hangi türlü yapılıyordu, hangi tıp çanak, çömlek kullanıldı, kaç tabak, kase, tencere vardı bunlara bakıyoruz. Burada en alttaki Neolitik, Kalkolitik ve Tunç periyotları var. Zirvenin doruğunda ise Bizans periyodunun kalıntılarında çalışıyoruz. Höyüğün en kıymetli özelliği, epey uzun mühlet yerleşim yeri olarak kullanılması. Burada yerleşim Milattan Evvel 7 bin yılında, yani Neolitik Devir’de başladı. Kesintisiz biçimde de 14. yüzyıla kadar devam etti. Bu, biroldukca medeniyetin izlerinin burada olduğunu gösteriyor.”
“Türkiye’yi daima iş için gezdim artık turist olarak gezmek istiyorum”
Prof. Dr. Caneva, höyükteki hafriyat sürecinde çıkan bilimsel yayınların yanı sıra kendi öyküsünü de yazmak istediğini lisana getirerek, “Her periyot için bir kitap daha çıkacak. daha sonrasında öbür bir kitap hazırlamak istiyorum. Bu kitapta öykümü, hafriyatın nasıl geçtiğini, çalışanlarla konuşmalarımı, tartışmalarımızı yazacağım. Burada herkes bir şey söylemiş oldu, birisi, ‘Benim köyümde de kerpiç meskenler bu biçimdeydi.’ kaygısı. Bu kitap bilimsel değil bir hayat arkeolojisi olacak.” dedi.
Hafriyat başkanlığından bu dönem emekli olmayı planladığını anlatan Caneva, gelecek senelerdaki planlarını şu biçimde anlattı:
“Bu yıl benim başkanlığımdaki son hafriyat olacak. Artık özgür olacağım, Türkiye’yi gezeceğim. Türkiye’yi daima iş için gezdim artık turist olarak gezmek istiyorum lakin burayı da bırakmayacağım. Hafriyatın bir grup üyesi olarak birkaç yıl daha geleceğim. daha sonrasında diğerlerine, gençlere bırakmak lazım. Şimdiye kadar nerede iş var ise orayı bildim. Doğu Anadolu’yu, Karadeniz’i hiç bilmiyorum. Batıdaki turistik yerlere gitmedim. Oralara gitmek, biraz yaşamak, Türkiye’de yaşamak istiyorum. örneğin İstanbul epeyce tarihi bir yer. Türkiye, eski Anadolu, Osmanlı ve evvelki periyotların hepsi İstanbul’da görülebiliyor. Çok hoş bir yer.”
Caneva, en büyük hayallerinden birinin Yumuktepe’nin “arkeopark” olarak hizmete açılması olduğunu vurgulayarak, “Yumuktepe’nin arkeopark olması için proje hazırlandı, onaylandı, hayata da geçecek. Alışılmış ki benim gelmem, yardım etmem lazım. Memnuniyetle de yapacağım. Bu fazlaca hoş bir şey. Burada uzun yıllar hafriyat yaptık lakin kimse bilmiyor, biz biliyoruz. Kitap çıkıyor fakat kim okuyor? Fakat arkeopark olacağı vakit turistler, arkadaşlarımız, hocalar gelecek. Çok hoş bir şey olacak ve tam istediğim şey gerçekleşecek.” değerlendirmesinde bulundu.