- Katılım
- 25 Mar 2021
- Mesajlar
- 2,023
- Puanları
- 36
Türklerin İslamiyet‘i kabulüyle bir arada kullanılmaya başlanan ve Şamanizm inancından taşınan motiflerle tasarlanan kapı tokmakları, asırlar geçmesine karşın Erzincan‘ın Kemaliye ilçesinde üretilerek konutların kapısına asılmaya devam ediliyor.
İlçede yaşayan Demirci ailesi, 5 jenerasyondur epey sayıda meskenin kapısında bulunan, klâsik olarak konut halkının konukların cinsiyetini anlaması için tasarlanan ve erkekler için kalın, bayanlar için tiz ses çıkaran tokmaklar üretiyor.
Kemaliye’de kapı tokmağı zanaatını dedesinden öğrenen ve beşinci jenerasyon usta olan 65 yaşındaki Mustafa Demirci de bu kültürü oğullarına öğreterek geleceğe taşımaya uğraş gösteriyor.
Demirci, AA muhabirine, Selçuklu motiflerinin de bulunduğu 60 ila 70 içinde motifi iş yerinde demire işlediğini belirterek, “Doğdum doğalı Kemaliye’deyim. Demircilikle uğraşıyorum ve beşinci jenerasyon olarak bu işte çalışmaktayım. Çocuklarımı yetiştirdim, onlar da bu mesleği yapıyor. Son kalan usta olarak kültürümüzü yaşatmaya çalışıyoruz.” dedi.
Demirci, kapı tokmağı geleneğini elinden geldiği kadar gelecek kuşaklara aktarmaya çaba ettiğini lakin yaptığı işin Türkiye’de bir sanat kolu olarak görülmediğini kaydetti.
“Türkiye’nin dört bir yanına gönderiliyor”
Kemaliye tokmağının coğrafik işaretle tescil edilmesini isteyen Demirci, şöyleki konuştu:
“Bu yapılan el emekleri, Türkiye’nin dört bir yanına gönderiliyor. Hatta Avrupa’ya, Amerika’ya da gitti lakin hayli fazla yayılma yok. Bilhassa biz yaşayalım, bu işi yürütelim diye alanlar da var. Muhtaçlığı olmadığı biçimde ‘tablo üzere olsun’ diye konutunun duvarına asanlar var. Bizim bedelimizi bilmeyenler olmasa bu işi yapamayız. Bu işi yaptığım için gelip burada elimizi öpmek isteyenler var. Yani yalnızca bu kültürü yaşattığımız için.”
Kemaliye’de nal çivisinin, kapı kilitlerinin de tokmak üzere vaktinde fazlaca büyük bir kesim olduğunu anlatan Demirci, “Kilitler, çiviler yapılırmış ve onlar babamın periyodunda cazibesini kaybetmiş. Yapan ustalar kendi figürlerini kullanmış, diğer figürler kullanmamış. bu biçimde olunca cazibesini kaybetmiş. Biz ‘görselliği hoş olsun ve pahası artsın’ diye yeni motiflerle itinaya özene yapıyoruz. Bunu yapınca tokmaklardan alanların sayısı artmaya başladı.” diye konuştu.
Demirci, bir tokmağın üretiminin ise kimi vakit kısa, kimi vakit haftalarca sürdüğüne işaret ederek, “Yapım kademesi işlemeden işlemeye değişiyor. kimi vakit günlerce, haftalarca uğraştığımız motifler oluyor. Aylarca uğraştığımız da oluyor lakin sıradan motiflerde kısa müddette yapıyoruz. Meraklısı, külçeşidini seven beşerler alıyor. Antikacılar daha eski yahut daha eski yapılmış olanları istiyorlar.” tabirlerini kullandı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Selami Küçükoğlu
İlçede yaşayan Demirci ailesi, 5 jenerasyondur epey sayıda meskenin kapısında bulunan, klâsik olarak konut halkının konukların cinsiyetini anlaması için tasarlanan ve erkekler için kalın, bayanlar için tiz ses çıkaran tokmaklar üretiyor.
Kemaliye’de kapı tokmağı zanaatını dedesinden öğrenen ve beşinci jenerasyon usta olan 65 yaşındaki Mustafa Demirci de bu kültürü oğullarına öğreterek geleceğe taşımaya uğraş gösteriyor.
Demirci, AA muhabirine, Selçuklu motiflerinin de bulunduğu 60 ila 70 içinde motifi iş yerinde demire işlediğini belirterek, “Doğdum doğalı Kemaliye’deyim. Demircilikle uğraşıyorum ve beşinci jenerasyon olarak bu işte çalışmaktayım. Çocuklarımı yetiştirdim, onlar da bu mesleği yapıyor. Son kalan usta olarak kültürümüzü yaşatmaya çalışıyoruz.” dedi.
Demirci, kapı tokmağı geleneğini elinden geldiği kadar gelecek kuşaklara aktarmaya çaba ettiğini lakin yaptığı işin Türkiye’de bir sanat kolu olarak görülmediğini kaydetti.
“Türkiye’nin dört bir yanına gönderiliyor”
Kemaliye tokmağının coğrafik işaretle tescil edilmesini isteyen Demirci, şöyleki konuştu:
“Bu yapılan el emekleri, Türkiye’nin dört bir yanına gönderiliyor. Hatta Avrupa’ya, Amerika’ya da gitti lakin hayli fazla yayılma yok. Bilhassa biz yaşayalım, bu işi yürütelim diye alanlar da var. Muhtaçlığı olmadığı biçimde ‘tablo üzere olsun’ diye konutunun duvarına asanlar var. Bizim bedelimizi bilmeyenler olmasa bu işi yapamayız. Bu işi yaptığım için gelip burada elimizi öpmek isteyenler var. Yani yalnızca bu kültürü yaşattığımız için.”
Kemaliye’de nal çivisinin, kapı kilitlerinin de tokmak üzere vaktinde fazlaca büyük bir kesim olduğunu anlatan Demirci, “Kilitler, çiviler yapılırmış ve onlar babamın periyodunda cazibesini kaybetmiş. Yapan ustalar kendi figürlerini kullanmış, diğer figürler kullanmamış. bu biçimde olunca cazibesini kaybetmiş. Biz ‘görselliği hoş olsun ve pahası artsın’ diye yeni motiflerle itinaya özene yapıyoruz. Bunu yapınca tokmaklardan alanların sayısı artmaya başladı.” diye konuştu.
Demirci, bir tokmağın üretiminin ise kimi vakit kısa, kimi vakit haftalarca sürdüğüne işaret ederek, “Yapım kademesi işlemeden işlemeye değişiyor. kimi vakit günlerce, haftalarca uğraştığımız motifler oluyor. Aylarca uğraştığımız da oluyor lakin sıradan motiflerde kısa müddette yapıyoruz. Meraklısı, külçeşidini seven beşerler alıyor. Antikacılar daha eski yahut daha eski yapılmış olanları istiyorlar.” tabirlerini kullandı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Selami Küçükoğlu