- Katılım
- 25 Mar 2021
- Mesajlar
- 2,023
- Puanları
- 36
BEYOĞLU, İSTANBUL (İHA) – Osmanlı mimarisindeki bu ayrıntılar ecdadın ahlakını gözler önüne seriyor
– Sivas‘ta 5 asırlık Kale Mescidinin duvarlarında yer alan Yitik ve Sadaka taşları ecdadın ahlakını gözler önüne seriyor
SİVAS – Sivas’ta 5 asırlık Kale Mescidinin duvarlarında yer alan Yitik ve Sadaka taşları ecdadın ahlakını gözler önüne seriyor.
16. yüzyılda Osmanlı periyodu padişahlarından 3. Murad’ın veziri Sivas Valisi Ali Beyoğlu Mahmud Paşa tarafınca yaptırılan Kale Camii adeta vakte meydan okuyor. 1580 yılında inşa edilen ve hala kullanımda olan cami Sivas tarihi kent meydanında bulunuyor. Eşsiz mimarisi ile hayranlık uyandıran mescitte bulunan Yitik ve Sadaka taşları ise dikkat çekiyor. Yitik taşı geçmişte civarda kaybolan eşyaların bulunması halinde bulan kişinin gdolayıp kaybeden kişi tarafınca alınması için bırakılan taş olarak biliniyor. Kökeni Selçuklulara kadar uzanan sadaka taşının ise gereksinim sahipleri için para bırakılan özel bir taş olarak kullanıldığı biliniyor.
Yüzsenelerdır ayakta
Mevzu hakkında bilgi veren Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdal Eser, yüzyılladır ayakta olan bu caminin hala kullanılıyor olmasından dolayı keyifli olduğunu belirterek, “Kale Cami 1580 yılında Sivas’ta inşa edilen Osmanlı yapılarının içinde yer alıyor. Tek kubbeli, merkezi mekanlı yapılar içinde sayabiliriz. Planının büyük bir ihtimalle İstanbul’dan gelmesi kelam konusu zira devrin mimar faaliyetleri göz önüne alındığında aslında her şey başşehirden yürütülüyor. Büyük bir ihtimalle de planı periyodun başşehri İstanbul’da hazırlanarak Sivas’a getiriliyor ve burada mahallî iş gücü ile gereç teknik gücü ile inşa ediliyor. Kale Camii hoş bir örnek, etrafının açılmış olması, daha görünür bir hale gelmiş olması meydanı süsleyen bir eser haline getiriyor kendisini. Hala da kullanılıyor olması fazlaca büyük bir mutluluk” dedi.
Bu iki taş özellikleriyle dikkat çekiyor
Prof. Dr. Eser, yitik ve sadaka taşlarının özelliklerine dikkat çekerek, “Kale Cami’nin bir özelliği de Yitik ve Sadaka taşı bulunuyor olması. Ülkemizin ve kültürümüzün hoş pahaları içinde lakin günümüzde bu kültür unutulmuş biçimde. Rastgele birisi bir şeyini kaybettiğinde, o kayıp şey bulunduğunda getirilip buraya temalıyor kaybeden kişi de gelerek kendisi alıyor. Bu bir toplumun pak karakterini gösteren epey hoş kıymetler ve ayrıntılar içinde yer alıyor. Sadaka taşı ise “veren el alan eli görmemeli”, “veren sağ eli sol el görmemeli” deniliyor kültürümüzde, bu hakikaten hoş bir şey. Bir yardım yapma gücünde olan birisi o taşın üzerine yardımı her her neyse bırakıyor, muhtaçlığı olan da bunu giderek alıyor. Avrupa’da başlayıp dünyanın değişik yerlerine yayılan bir anlayış “askıda” anlayışı, biz bu geleneği tarihimizde uygulamalı olarak hayatışız ve uzun müddette yaşatmışız. Bu açıdan da Kale Cami hala o kıymeti bünyesinde yansıtıyor ve gösteriyor olması niçiniyle bizim için özel bir ehemmiyet taşıyor” diye konuştu.
– Sivas‘ta 5 asırlık Kale Mescidinin duvarlarında yer alan Yitik ve Sadaka taşları ecdadın ahlakını gözler önüne seriyor
SİVAS – Sivas’ta 5 asırlık Kale Mescidinin duvarlarında yer alan Yitik ve Sadaka taşları ecdadın ahlakını gözler önüne seriyor.
16. yüzyılda Osmanlı periyodu padişahlarından 3. Murad’ın veziri Sivas Valisi Ali Beyoğlu Mahmud Paşa tarafınca yaptırılan Kale Camii adeta vakte meydan okuyor. 1580 yılında inşa edilen ve hala kullanımda olan cami Sivas tarihi kent meydanında bulunuyor. Eşsiz mimarisi ile hayranlık uyandıran mescitte bulunan Yitik ve Sadaka taşları ise dikkat çekiyor. Yitik taşı geçmişte civarda kaybolan eşyaların bulunması halinde bulan kişinin gdolayıp kaybeden kişi tarafınca alınması için bırakılan taş olarak biliniyor. Kökeni Selçuklulara kadar uzanan sadaka taşının ise gereksinim sahipleri için para bırakılan özel bir taş olarak kullanıldığı biliniyor.
Yüzsenelerdır ayakta
Mevzu hakkında bilgi veren Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdal Eser, yüzyılladır ayakta olan bu caminin hala kullanılıyor olmasından dolayı keyifli olduğunu belirterek, “Kale Cami 1580 yılında Sivas’ta inşa edilen Osmanlı yapılarının içinde yer alıyor. Tek kubbeli, merkezi mekanlı yapılar içinde sayabiliriz. Planının büyük bir ihtimalle İstanbul’dan gelmesi kelam konusu zira devrin mimar faaliyetleri göz önüne alındığında aslında her şey başşehirden yürütülüyor. Büyük bir ihtimalle de planı periyodun başşehri İstanbul’da hazırlanarak Sivas’a getiriliyor ve burada mahallî iş gücü ile gereç teknik gücü ile inşa ediliyor. Kale Camii hoş bir örnek, etrafının açılmış olması, daha görünür bir hale gelmiş olması meydanı süsleyen bir eser haline getiriyor kendisini. Hala da kullanılıyor olması fazlaca büyük bir mutluluk” dedi.
Bu iki taş özellikleriyle dikkat çekiyor
Prof. Dr. Eser, yitik ve sadaka taşlarının özelliklerine dikkat çekerek, “Kale Cami’nin bir özelliği de Yitik ve Sadaka taşı bulunuyor olması. Ülkemizin ve kültürümüzün hoş pahaları içinde lakin günümüzde bu kültür unutulmuş biçimde. Rastgele birisi bir şeyini kaybettiğinde, o kayıp şey bulunduğunda getirilip buraya temalıyor kaybeden kişi de gelerek kendisi alıyor. Bu bir toplumun pak karakterini gösteren epey hoş kıymetler ve ayrıntılar içinde yer alıyor. Sadaka taşı ise “veren el alan eli görmemeli”, “veren sağ eli sol el görmemeli” deniliyor kültürümüzde, bu hakikaten hoş bir şey. Bir yardım yapma gücünde olan birisi o taşın üzerine yardımı her her neyse bırakıyor, muhtaçlığı olan da bunu giderek alıyor. Avrupa’da başlayıp dünyanın değişik yerlerine yayılan bir anlayış “askıda” anlayışı, biz bu geleneği tarihimizde uygulamalı olarak hayatışız ve uzun müddette yaşatmışız. Bu açıdan da Kale Cami hala o kıymeti bünyesinde yansıtıyor ve gösteriyor olması niçiniyle bizim için özel bir ehemmiyet taşıyor” diye konuştu.